Back Адгьыл Abkhazian Bumoe ACE ЧӀыгу ADY Aarde Afrikaans መሬት Amharic Tierra AN Eorðe ANG Linyọn̄ ANN धरती ANP الأرض Arabic
|
Dä Artikel behandlet dr Planet Erde. Für anderi Bedütige vom Wort «Erde» lueg doo. |
|.jpg)
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| D’Erde, ufgnumme vu Apollo 17 im Dezember 1972 | ||||||||||
| Eigeschafte vum Orbit | ||||||||||
| Aphel | 152,1 Mio. km 1,017 AE | |||||||||
| Grossi Bahnhalbax | 149,6 Mio. km 1 AE | |||||||||
| Perihel | 147,1 Mio. km 0,983 AE | |||||||||
| numerischi Exzentrizität | 0,0167 | |||||||||
| Bahnumfang | 939,9 Mio. km | |||||||||
| Siderischi Periode | 365 d 6 h 9 min 9,54 s (365,256 Däg) | |||||||||
| tropischi Periode | 365 d 5 h 48 min 45,46 s (365,242 Däg = 1 Johr) | |||||||||
| Ø Orbitalgschwindigkeit | 29,783 km/s | |||||||||
| Physikalischi Eigeschafte | ||||||||||
| Äquator-Durmesser | 12.756,274 km | |||||||||
| Pol-Durmesser | 12.713,504 km | |||||||||
| Middlere-Durmesser | 12.745,591 km | |||||||||
| Äquatorumfang | 40.076,004 km | |||||||||
| Polumfang | 40.018,638 km | |||||||||
| Middler Umfang | 40.041,455 km | |||||||||
| Volumen | 1 083 206 246 123 km3 | |||||||||
| Oberflächeinhalt | 510 065 284,702 km2 | |||||||||
| Masse | 5,9736 × 1024 kg | |||||||||
| Middleri Dichti | 5,515 g/cm3 | |||||||||
| Ø Fallbeschlünigig | 9,80665 m/s2 | |||||||||
| siderischi Periode | 23 h 56 min 4,09 s | |||||||||
| synodischi Periode (Middelwert iber 1 Johr) |
24 h 00 min 0 s (= 1 Dag) | |||||||||
| Rotationsgschwindigkeit am Äquator |
465,12 m/s | |||||||||
| Neigig vu dr Drillax | 23° 26' 21,5" (23,44°) | |||||||||
| geometrischi Albedo | 0,367 | |||||||||
| Fluchtgschwindigkeit | 11,186 km/s | |||||||||
| Temperatur an dr Oberflächi |
| |||||||||
| Sunneistrahlig | 1,5 x 1018 kWh / Jahr 1,4 kW/m² (im Weltruum) ca. 1,0 kW/m² (bi 90° Istrahlwinkel an dr Oberflächi) | |||||||||
| Energiverbruch vu dr Mensche | ||||||||||
| Primärenergi | 1,0 x 1014 kWh / Jahr | |||||||||
| Zämmensetzig vu dr Erde (Gew.-%) | ||||||||||
| Sürstoff (O) | 32,44 | |||||||||
| Iise (Fe) | 28,18 | |||||||||
| Silicium (Si) | 17,22 | |||||||||
| Magnesium (Mg) | 15,87 | |||||||||
| Calcium (Ca) | 1,61 | |||||||||
| Nickel (Ni) | 1,61 | |||||||||
| Aluminium (Al) | 1,51 | |||||||||
| Schwäfel (S) | 0,70 | |||||||||
| Chrom (Cr) | 0,43 | |||||||||
| Mangan (Mn) | 0,26 | |||||||||
| Natrium (Na) | 0,25 | |||||||||
| Phosphor (P) | 0,12 | |||||||||
| Kobalt (Co) | 0,09 | |||||||||
| Titan (Ti) | 0,07 | |||||||||
| Kalium (K) | 0,02 | |||||||||
| Sustigi Date | ||||||||||
| Azahl vu dr Mönd | 1 | |||||||||
D'Erde (astronomischs Sümbool: .svg){kind=small}
; vo urgerm. *erþō f.; altgriech. ἔρα, éra; lat. terra) isch dr Planet, wo mir läbe. Se isch dr einzig Ort im Universum, wo Läbe bekannt un noochgewiise isch – zemindescht im irdische (intelligente) Läbe bekannt. Weje´m Wàssr, wie de greescht Teil vun d´Obrflächi bedeckt, nannt m’r se öi de blöi Planet.
D’Erde isch vu dr Sunne us gsähe dr dritte Planet in ihrem (unserem) Sunnesystem. Se isch dr fümftgrösst Planet drvo un dr gröscht, wo kei Gasriis isch, sundern in dr Hauptsach us Felse un Metalle bestoht. Sonigi Himmelschörper werre au als terrestrisch oder erdähnlich bezeichnet. Dr Erde het vu allene bekannte Himmelschörper iber 500 km Durchmesser im Sunnesystem die höchst middler Dichti.
D’Erde het numme ei Mond. (Mo, Erdmo), wo sie umchreist. D’Masse vum Mo isch mit 1/81 vu dr Erdmasse rächt hoch. Dorum isch dert au 80 % vom Drillimpuls vum Erde-Mo-System konzentriert. S’Erde-Mo-System wird oft au als Doppelplanetesystem bezeichnet.
Si isch ugfähr 4,55 Milliarde Johre alt un isch vermuetlich us dr Protoerde entstande, noochdem sälli vum e guet marsgrosse andere Protoplanet troffe worre isch. Us sällere Verschmelzig sin no die hüttig Erde wie au dr Erdmo enstande. (Lueg au: Entstehig vum Erdmo).
Dr „bekannte intrgalaktisch Reisefüehrer“ The Hitch Hiker's Guide to the Galaxy bezeichnet d'Erde als gröschtedeils harmlos.